dinsdag 22 november 2022 - door Redactie
De crypto winter heeft al verschillende slachtoffers gemaakt die te hoge risico's hadden genomen en iedereen holt naar de uitgang.
Hoeveel partijen gaat FTX nog meesleuren in zijn val? Het zal nog uitkijken zijn in de komende weken, want na de implosie van Terra / LUNA duurde het nog een maand vooraleer andere partijen als Celsius en 3AC onderuit gingen. De vraag is evenwel of de ondergang van FTX het begin is van een nieuwe crisis of slechts het begin van het einde van de vorige crisis, die van start ging door Terra / LUNA.
Door de implosie van de UST stablecoin van Terra / LUNA ging zo'n 60 miljard dollar in rook op. Door nauwe banden tussen verschillende spelers raakte al gauw iedereen besmet en ook FTX en Alameda Research kregen het hierdoor zwaar te verduren.
In een poging om zijn imperium overeind te houden kwam Sam Bankman-Fried als redder op de proppen voor BlockFi en Voyager Digital. De reden was simpel: als deze partijen zouden omvallen, dan zou ook Alameda Research en FTX meegesleurd worden in de val. Omdat FTX op miljarden van klanten zat, werd een deel van de klantentegoeden gebruikt om Alameda op te proppen zodat andere noodlijdende partijen konden geholpen worden. SBF werd in de pers opgevoerd als reddende engel waardoor het vertrouwen in FTX vergroot werd en de fraude kon verder gaan.
Het doorsluizen van het geld van klanten bleek alleen maar uitstel van executie te zijn. FTX ging op enkele dagen tijd spectaculair ten onder en mondjesmaat geraakt bekend wat voor een puinhoop FTX werkelijk was. De nieuwe CEO John J. Ray III, die ervaring heeft met gigantische fraudezaken zoals Enron, verklaarde dat hij nog nooit in zijn carrière zo'n amateurisme gezien heeft als bij FTX. De man spreekt over een totale afwezigheid van bedrijfscontroles en een gebrek aan betrouwbare boekhoudkundige informatie.
In documenten die recent aan de rechtbank werden bezorgd kwamen weer nieuwe feiten aan het licht. Zo zou Alameda Research 1 miljard dollar aan topman SBF geleend hebben. Sommige werknemers die vastgoed kochten in eigen naam konden dit laten betalen door FTX. Administratief was FTX een ramp. Er zijn geen duidelijke lijsten van het personeel, dus het is onduidelijk wie er allemaal voor FTX gewerkt heeft. Er was geen overzicht van de digitale activa die ze in bezit hadden en alleen SBF en Mr. Wang hadden toegang tot deze activa. Er werd voor miljarden geïnvesteerd in andere bedrijven, maar er werden geen gegevens bijgehouden van deze investeringen dus het is onduidelijk wat FTX juist allemaal bezit. SBF gaf vaak opdrachten aan het personeel via apps waarbij de berichten na korte tijd automatisch verdwenen. Zo kan er nu moeilijk gereconstrueerd worden wat er allemaal fout liep. Bij andere faillissementen kan men vaak nog terugvallen op oud e-mail verkeer, maar dat is bij FTX niet mogelijk.
Een andere opvallende zaak is dat Alameda vrij spel kreeg om te traden op FTX. Ze konden trades frontrunnen en bij te grote verliezen op hefboomposities werden deze niet automatisch gesloten door het platform, terwijl dat voor gewone klanten wel het geval was. Als je handelt met een hefboom en de positie gaat de verkeerde kant op, dan worden posities automatisch gesloten om een halt toe te roepen aan oplopende verliezen.
Naarmate de nieuwe leiding van FTX een beter zicht krijgt op de activiteiten, zullen er nog meer wanpraktijken aan het licht komen.
Uit de documenten die aan de rechtbank werden gegeven blijkt ook dat FTX 3 miljard dollar schuldig is aan de 50 grootste klanten. De grootste schuldeiser moet 226 miljoen dollar ontvangen. Andere bedragen in de top 5 zijn 203 miljoen dollar, 174 miljoen dollar, 160 miljoen dollar en 131 miljoen dollar.
De omvang van deze bedragen zorgt er vrijwel zeker voor dat deze partijen in de problemen gaan komen. Een veelbesproken naam die dreigt om te vallen is Genesis, dat met zijn lending activiteiten ook werkzaam is voor andere exchanges. Zo maakt Gemini gebruik van de diensten van Genesis en moesten zij de opnames van hun 'earn' product pauzeren. Genesis zoekt nu naar een noodfinanciering van 1 miljard dollar, maar de kans is klein dat dit zal lukken. Zoals we al vaak hebben gezegd is een hoge rentevoet een vergoeding voor het risico dat je jouw inleg nooit zal terugzien. Stop je jouw bitcoin in een dergelijk platform, dan neem je een groot risico.
Valt Genesis effectief om, dan kunnen de volgende dominoblokjes volgen en kan de crisis nog verder uitgediept worden. Elke partij met te veel leverage komt dan in het vizier en het vertrouwen bij beleggers zal compleet weg zijn als er nog meer lijken uit de kast vallen. Het zal dan ook een lange tijd in beslag nemen om dat vertrouwen terug te herstellen.
Het grote probleem is uiteraard dat het traditionele financiële systeem opnieuw is opgebouwd in de crypto wereld, waarbij activa worden uitgeleend en fractional reserve banking wordt toepast. Exchanges verkopen dan bijvoorbeeld 5.000 bitcoin terwijl ze maar 2.000 bitcoin bezitten. Maar omdat de meeste klanten hun bitcoin niet opvragen, kan de business blijven doorgaan. Pas wanneer teveel mensen hun bezit opvragen, komt zo'n exchange in de problemen. Bij een bankrun op een 'full reserve exchange' is dit scenario niet mogelijk en zouden ze netjes alle bitcoin aan hun klanten moeten kunnen geven.
Koop je dus een bitcoin bij een exchange, dan kan je alleen maar 100% zekerheid hebben dat deze bitcoin effectief bestaat door deze op te vragen en naar een eigen wallet te versturen. Niet voor niets is één van de slagzinnen van de bitcoin community: "Don't trust. Verify."
Als iedereen dit stelselmatig controleert door zijn tegoeden op te vragen, dan zullen exchanges niet in de verleiding komen om allerlei zaken te doen met de bitcoin die ze bewaren. Maar ook zonder deze self-custody zullen exchanges moeten plooien. Het FTX verhaal zal de regelgevers wakker schudden om exchanges meer van nabij op te volgen en strengere regels op te leggen, zoals een duidelijke segregatie van klantengeld en bedrijfsgeld.
Het uitgangspunt van bitcoin was altijd een gedecentraliseerd netwerk waarbij er geen vertrouwen moet zijn in gecentraliseerde partijen zoals een exchange. Als je een omvangrijk bedrag aan bitcoin bezit, dan gebruik je een exchange om te kopen of verkopen, maar het tussentijds bewaren van jouw bitcoin neem je zelf in handen. Om misbruiken te vermijden is het dus belangrijk dat meer mensen een eigen wallet gaan gebruiken. De grootste exchange Binance beseft dit ook en heeft daarom gisteren aangekondigd dat ze een strategische investering doen in de Belgische hardware wallet fabrikant NGRAVE, waar we trouwens - full disclosure - ook aandeelhouder van zijn.
Een groeiend gebruik van cold wallets en self-custody kan de basis leggen voor een nieuwe periode van groei, waarbij de crypto scams uit de wereld worden geholpen.
Wil je meer leren, lees dan ons boek over Bitcoin!
Disclaimer: beleggen is altijd risicovol. Bescherm steeds jouw vermogen door risico's te spreiden.
Download hier meteen het meer dan 150 pagina's tellende e-book "Bitcoin & crypto uitgelegd".
