Online beleggen

Je bent hier: Home > Nieuws > Komen er echt serieuze renteverhogingen?

Komen er echt serieuze renteverhogingen?

Komen er echt serieuze renteverhogingen?

dinsdag 18 januari 2022 - door Redactie

De centrale banken beloven dat ze het beleid gaan verstrakken om de stijgende inflatie te bekampen, maar hebben zichzelf eigenlijk vastgereden.

Is het einde van het tijdperk van gratis geld echt in zicht? Nu de inflatie in de VS en Europa flink opflakkert tot zelfs 7%, moeten centrale banken ingrijpen. Ze moeten verstrakken en dat terwijl landen aankijken tegen gigantische schuldenbergen. 

Waarom stijgt de inflatie?

De coronacrisis heeft de economie heel wat schade toegebracht. Door de lockdowns lag het globale productieapparaat plat en om de economie overeind te houden werden de geldkranen open gedraaid. De rente van de centrale bank stond op nul en er werd massaal geld gedrukt om obligaties op te kopen. De ECB drukte zo 80 miljard euro per maand bij. De Fed in Amerika kocht maandelijks voor 80 miljard dollar staatsobligaties en voor 40 miljard dollar hypotheken. In de VS stimuleerde de overheid ook via het begrotingsbeleid en werden zelfs cheques naar alle inwoners gestuurd om de consumptie te stimuleren. In Europa waren er ook vangnetten voorzien voor zij die de pech hadden hun inkomen te verliezen. 

Maar omdat geld niet kon uitgegeven worden aan de horeca of reizen, begonnen heel wat mensen te investeren in bijvoorbeeld hun woning of andere dingen te bestellen. De vraag ontplofte en de voorraden waren snel weggewerkt. De productie die een tijd had stilgelegen moest terug opgestart worden en het aanbod kon de vraag niet volgen. Het logistieke apparaat zat met hetzelfde probleem: plots wou iedereen tegelijk beleverd worden. De tarieven voor zeecontainers gingen daarom maal vijf.

De centrale banken gingen er van uit dat het een tijdelijk probleem zou zijn en dat de inflatie daarom 'transitory' of van voorbij gaande aard zou zijn. Als de voorraden overal weer aangevuld zijn en de vraag en het aanbod weer een evenwicht gevonden hebben, dan zou alles wel in orde zijn. 

Maar ondertussen blijkt dat consumenten ook hogere inflatieverwachtingen hebben, wat meestal betekent dat die er ook zal komen. Werknemers beginnen dan een hoger loon te vragen, waarna de bedrijven deze hogere kosten opnieuw proberen af te wentelen op de consument door de prijzen op te trekken. En zo komen we in een loon-prijsspiraal terecht. Een opvallend nieuwtje hierbij was bijvoorbeeld de actie van het personeel van de centrale bank: de vakbond eist een hoger loon om tegemoet te komen aan de hogere inflatie. "De ECB kan zijn eigen personeel zelfs niet beschermen tegen inflatie", klinkt het.

De ECB heeft een inflatie doelstelling van 2% omdat dit bekeken wordt als smeermiddel voor de economie. Zo'n beheersbare stijging van de prijzen zet mensen ertoe aan om rustig verder te consumeren. Volgend jaar zullen de producten namelijk wel wat duurder worden, maar omdat het niet over gigantische inflatie gaat is er geen druk om vandaag meteen alles proberen te kopen. 

Bij een inflatie van 2% kost een product dat vandaag 100 euro kost binnen 10 jaren zo'n 122 euro. Tegen een inflatie van 5% stijgt de prijs binnen 10 jaren naar haast 163 euro. Dit gaat over een werkelijk verlies van koopkracht. Geld op een spaarrekening levert immers geen rente meer op om het verwoestende effect van inflatie te compenseren. In een normale economie moet je een hogere rente krijgen dan de inflatie, waardoor je koopkracht min of meer op peil kan blijven of zelfs licht kan groeien.

Centrale banken hebben zich vastgereden

Alle landen hebben veel schulden en hebben dus liever een lage rente en verhoogde inflatie, omdat ze de schuldenberg zo onder controle kunnen houden. Wanneer centrale banken de rente gaan verhogen om de inflatie te bestrijden, komen deze met schulden overbeladen landen meteen in de problemen.

Lex Hoogduin, voormalig directeur bij De Nederlandsche Bank, was onlangs te gast bij de BNR Cryptocast en legde dit haarfijn uit.

"De ECB opereert in een wereld waarin heel veel hoge schulden zijn. Met name de schulden van overheden zijn problematisch. Als de ECB de rente snel zou verhogen, dan ontstaan er ook financiële stabiliteitsproblemen in landen als Griekenland, Italië, Spanje, Frankrijk en België", zegt Hoogduin. "Zij hebben allemaal overheidsschulden die 120% van het BBP zijn of meer. Italië gaat zelfs in de richting van 160%. Als de rente nul is, dan is er geen probleem. We zitten in een situatie dat de stabiliteit van ons financieel systeem afhankelijk is van markten die geloven dat de rente lang zeer laag blijft zodat die 160% schuld geen probleem wordt."

Hoogduin gaat verder: "Als de ECB de rente zou gaan verhogen voor het handhaven van prijsstabiliteit, wat eigenlijk de hoofdtaak van de centrale bank is, dan zitten ze gelijk klem. Als de financiële stabiliteit van Italië wordt bedreigd, dan komt er een nieuwe financiële crisis waarbij er ook weer nieuwe vragen komen over de houdbaarheid van de euro. Dat maakt de ECB terughoudend met het verhogen van de rente voor het handhaven van prijsstabiliteit."

"Tot nu toe kon de ECB steeds zeggen dat de inflatie te laag was en dat ze moest blijven stimuleren", zegt Hoogduin. De rente werd laag gehouden en er werden obligaties gekocht, wat goed was voor de financiële stabiliteit. Nu zijn we echter op het punt gekomen dat inflatie een probleem wordt en dat we moeten gaan verkrappen, maar dit zal een weerslag hebben op de financiële stabliteit. De vraag is dus of de centrale banken wel echt kunnen verkrappen.

Wie durft de rente te verhogen?

De Bank of England was de enige bank die het aandurfde om de rente al te verhogen. Weliswaar met slechts 15 basispunten. In de goede oude tijd was een normale renteverhoging 25 basispunten. Een stevige renteverhoging was dan 50 basispunten hoewel er ook soms weleens een uitschieter was met 75 basispunten.

De Fed zegt nu dat er volgend jaar 3 renteverhogingen kunnen komen, waarbij de rente op 0,75% tot 1% kan uitkomen. Dat is nog altijd ver onder de inflatie die nu op 7% staat. In 1980 werd de VS ook geconfronteerd met een hoge inflatie van haast 15%. Om deze inflatie te bestrijden trok de legendarische centrale bankier Paul Volcker de rente op naar maar liefst 20%.

Conclusie

De centrale banken staan dus voor een moeilijke keuze. Ofwel de inflatie op een verhoogd niveau tolereren, ofwel drastisch ingrijpen met serieuze renteverhogingen en het stopzetten van de opkoopprogramma's. Zulk een verstrakking zorgt er evenwel voor dat landen met veel schulden in de problemen komen, dat de aandelenkoersen dalen en dat er een algemene recessie komt. Door de lagere aandelenkoersen voelen mensen zich minder rijk, zijn ze pessimistischer en schroeven ze hun consumptie terug, wat uiteraard de groei verder onder druk zet. In dat geval zou het beleid al snel weer soepeler kunnen worden, waarbij de centrale banken moeten toegeven dat ze voortaan een hogere inflatie zullen aanvaarden. De geloofwaardigheid van de centrale banken staat hiermee wel op het spel en marktpartijen kunnen zich dan maar beter voorbereiden op een langere periode van verhoogde inflatie.

Bitcoin grafiek in euro

Finst



Advertentie

Finst

Gratis e-book

Gratis te downloaden:
Bitcoin & crypto uitgelegd

Bitcoin & crypto uitgelegd

Download hier meteen het meer dan 150 pagina's tellende e-book "Bitcoin & crypto uitgelegd".

Populair op Beleggenonline







Advertentie






Beleggenonline.info is een
informatieve website van
Sigma Services bv
[email protected]
Sigmaservices.eu