Virtuele munten, reële risico's. De enige garantie in crypto is het risico.
Waarschuwing
Je bent hier: Home > Leren Traden > 8. Introductie technische analyse
De technische analyse bestudeert de actie op de markten door naar grafieken te kijken. Op basis van die grafieken kunnen scenario's voor de toekomst worden opgebouwd. Een grote misvatting is dat technische analyse een hoop kwakzalverij is waarmee de analist beurskoersen gaat voorspellen. Technische analyse wordt in die zin vaak fout begrepen. Vaak wordt het zelfs als nutteloos bestempeld, bijvoorbeeld wanneer een gemaakte voorspelling toch niet blijkt uit te komen.
Technische analyse helpt mij om scenario's op te bouwen. Daarbij zal ik een voorkeur voor een welbepaald scenario hebben. Ik kan zo bijvoorbeeld inschatten dat er een hoge kans is op een stijging of een daling. Daarbij weet ik uiteraard dat het over waarschijnlijkheden gaat en niet over zekerheden. Er zullen dan ook koersniveaus bepaald worden waarbij het uitgestippelde scenario zal vervallen. Bijvoorbeeld: dalen we onder die koersniveaus, dan wordt de verwachting op een stijging overboord gegooid.
Technische analyse wordt daarom ook wel eens vergeleken met het weerbericht. Waarom kijk je naar het weerbericht? Om voorbereid te zijn op bijvoorbeeld regenweer. Valt het de volgende dag toch mee, dan kan je die regenjas gewoon in de kast laten. Technische analyse helpt je, net zoals het weerbericht, om te anticiperen op mogelijke gebeurtenissen.
Fundamentele analisten houden zich bezig met de "fundamentals". Voor een welbepaald aandeel worden de verschillende business units gewaardeerd, er worden voorspellingen gedaan voor de verwachte omzet enzovoorts. Op basis van al die factoren zal de fundamentele analyse een aandeel als ondergewaardeerd of overgewaardeerd bestempelen. Een aandeel dat volgens jouw berekeningen 20 euro waard is, terwijl het maar 14 euro noteert op de beurs, is een koopje.
Er is echter een belangrijk nadeel verbonden aan dit fundamentele uitgangspunt. Een aandeel kan best ondergewaardeerd zijn, maar als de markt daar nog niet van overtuigd is, dan zou er nogmaals 50% van de koers kunnen gaan. De econoom Keynes heeft ooit gezegd: "The market can stay irrational longer than you can stay solvent". Dat is een pijnlijke waarheid. Ik ken genoeg voorbeelden uit mijn omgeving. Zo was er eens een kennis die aandeel X extreem overgewaardeerd vond op 100 euro. Deze trader ging short op dat aandeel (speculeren op een koersdaling), maar de markt bleef positief gestemd. De trader had geen stop ingesteld en het aandeel steeg door naar 140 euro. Uiteindelijk werd hij gedwongen om deze positie te sluiten. Hij keek aan tegen een groot verlies. Hij was nochtans overtuigd van zijn gelijk en enkele maanden later begon ook de markt dat in te zien. In de jaren daarna crashte dat welbepaalde aandeel tot onder 1 euro. De trader was dus gewoon té vroeg met zijn fundamentele inzichten.
Technisch analisten werken met andere uitgangspunten. Wij nemen aan dat alle koersgevoelige informatie reeds in de koersen zit verwerkt. Bijgevolg is er alleen een studie van de koersgrafiek nodig. Het uitpluizen van balansen en jaarrekeningen is voor ons overbodig om een oordeel te vellen over een aandeel. Wij moeten de reden van koersbewegingen niet kennen: de markt heeft namelijk altijd gelijk.
Dit uitgangspunt is enorm belangrijk en is de bestaansreden van de technische analyse. We gaan er dan ook even dieper op in. Zoals je wel weet is de hele economische wetenschap opgebouwd rond vraag en aanbod. De wet van vraag en aanbod is een belangrijk basisprincipe in de economie. Iedereen moet erkennen dat deze krachten van vraag en aanbod tot uiting komen in de koersgrafiek van een aandeel. Als er meer vraag is dan aanbod, dan zal de koers stijgen. Is er meer aanbod dan vraag, dan dalen de koersen.
Kort gezegd: stijgende koersen wijzen er dus op dat de fundamentals goed zijn en dat de beleggers bullish gestemd zijn. De markt is overtuigd dat het aandeel in kwestie ondergewaardeerd is en dat zal resulteren in hogere koersen.
Als de koersen dalen, dan nemen we aan dat de onderliggende fundamentals negatief zijn. Deze zwakke fundamentals resulteren in een lage vraag en een aanbodoverschot.
Door gewoon te kijken naar de grafieken kan de technisch analist een oordeel vellen over de onderliggende fundamentals. Of beter: over de manier waarop de markt de fundamentals interpreteert.
De technisch analist luistert dus naar de markt en zal zo afleiden wat de meest waarschijnlijke toekomstige beweging zal zijn.
Trendmatigheid is enorm belangrijk voor de technisch analist. Ik sta er steeds versteld van hoe lang dat een ingezette trend zich kan verderzetten. Markten bewegen ofwel in een stijgende, ofwel in een dalende, ofwel in een zijwaartse trend. De technisch analist zal vervolgens winstgevende posities innemen in de richting van de trend.
Een belangrijk uitgangspunt van de technische analyse is: "The Trend Is Your Friend". Eens dat een bepaalde trend is ingezet, dan is de kans steeds erg hoog dat deze trend wordt verdergezet. De trader zal dan ook zo lang mogelijk proberen mee te rijden op een stijgende of dalende trend. Alle technische hulpmiddelen die in dit boek beschreven worden, zijn bedoeld om net deze trendmatigheid in te schatten.
Binnen de technische analyse wordt gebruik gemaakt van koerspatronen. Al honderden jaren houden technische analisten zich bezig met het zoeken naar koerspatronen die steeds weer opnieuw voorkomen.
Jesse Livermore zegt hierover: "The pockets change, the suckers change, the stocks change, but Wall Street never changes, because human nature never changes". De markten worden gedreven door massagedrag en door menselijke emoties. Angst en hebzucht zijn twee belangrijke emoties die de markten in beweging kunnen zetten. Dat was honderd jaar geleden zo, dat zal binnen honderd jaar nog zo zijn.
De koerspatronen geven het massagedrag weer van een groep beleggers. Deze beleggers lieten zich in het verleden leiden door hun emoties, maar zullen dat in de toekomst ook zo doen. Vandaar dat gelijkaardige koerspatronen resulteren in gelijkaardige koersbewegingen als tientallen jaren terug.
Voorbeelden van deze patronen zijn de dubbele top, hoofd-en schouderformatie enzovoorts. Ze komen later in dit boek aan bod. Zelf ben ik niet zo'n grote fan van al deze koerspatronen. De kritiek hierop luidt vaak: "als we naar de wolken kijken, dan herkennen we daar ook gezichten in". Ik ben het deels eens met deze kritiek: sommige analisten focussen volgens mij te hard op allerlei koersformaties. Soms gaan ze inderdaad koerspatronen herkennen die anderen niet zien. "Dat is omdat u een ongeoefend oog hebt, mijnheer", klinkt het dan. Koerspatronen waar ik zelf hard moet naar zoeken, die gebruik ik liever niet.
Maak het jezelf niet te moeilijk. Je hebt eigenlijk voldoende aan wat kennis over de trend, steun, weerstand, enkele candlestick patronen en enkele indicatoren zoals glijdende gemiddeldes en de RSI. Zorg ervoor dat technische analyse eenvoudig blijft!
Er zijn verschillende grafiektypes mogelijk om koersbewegingen te analyseren. We bekijken er enkele.
In een lijngrafiek worden de slotkoersen met mekaar verbonden, waardoor één vloeiende lijn ontstaat. Voorbeeld van Apple:
Uit lijngrafieken kan makkelijk afgeleid worden wat de trend van het aandeel is, maar verder wordt er weinig informatie gegeven. Sommige analisten geven de voorkeur aan deze grafieken, omdat de slotkoers uiteindelijk de belangrijkste koers van de dag is.
Een grafiektype dat ons meer informatie geeft, is de candlestick grafiek. In het Nederlands noemen we dit japanse kaarsgrafieken. We bekijken dezelfde grafiek van Apple, maar deze keer in candlesticks.
Hoe moeten we deze grafieken nu interpreteren? Elke kaars heeft een lichaam dat zwart of wit ziet. Elke kaars stelt daarbij 1 beursdag voor. Om een kaars te maken hebben we 4 belangrijke koersen nodig van één sessie: de openingskoers, de slotkoers, de hoogste koers en de laagste koers.
Is de slotkoers lager dan de openingskoers, dan ziet het lichaam van de kaars rood (of zwart). Is de slotkoers hoger dan de openingskoers, dan ziet het lichaam van de kaars groen (of wit). De gebruikte kleuren hangen een beetje af van het gebruikte softwarepakket. Maar je zal wel snel doorhebben welke kleuren er overeenkomen met positieve of negatieve beursdagen.
In dit boek gaan we later nog dieper in op de candlestick grafieken en candlestick patronen.
De XO grafiek of de point and figure chart houdt geen rekening met de tijdsfactor. Alleen de prijsbewegingen worden bestudeerd. Als de koers niet of weinig verandert, dan wordt de XO grafiek niet aangepast. Dit in tegenstelling tot de candlestick grafiek, waar steeds een nieuwe kaars wordt geplaatst voor elke nieuwe beursdag.
XO grafieken zijn erg nuttig en werden in het verleden zeer veel gebruikt. Dat was vroeger erg handig omdat ze niet noodzakelijk elke dag moesten worden aangepast. Dat scheelde toch wel wat werk als je in de vroege jaren 1900 zo'n 30 aandelen wenste op te volgen.
Bij een XO grafiek komt een "x" kolom overeen met stijgende koersen. Een "o" kolom geeft dalende koersen weer. Elke x of o wordt in een klein vierkantje geplaatst, de box genoemd. Elke grafiek werkt met een bepaalde box grootte. In de bovenstaande grafiek is de box grootte 1 punt of 1 dollar onder een koers van 100. Tussen de 100 en de 200 is de box 2 dollar en boven de 200 is de box 4 dollar. Er wordt tevens gewerkt met een reversal grootte van 3 boxen. Zolang Apple in een stijging beweegt en geen 3 boxen terugvalt van het hoogste punt, dan blijft het aandeel in een X kolom bewegen. Pas bij een daling van meer dan 3 boxen worden er O's op de grafiek gezet.
Een XO grafiek maakt dus niet echt gebruik van een tijdsas, maar het kan wel nuttig zijn om te tijdsspanne te weten waarin de grafiek werd samengesteld. Daarom wordt er een cijfer geplaatst als een nieuwe maand begint. Er wordt gebruik gemaakt van het cijfer 1 voor januari, 2 voor februari,... Aangezien er 12 maanden zijn werd er gekozen om A, B en C te gebruiken om oktober, november en december weer te geven.
Een volledige bespreking van XO grafieken valt buiten de bedoeling van dit boek. Over dit onderwerp alleen kunnen er makkelijk honderd bladzijden gevuld worden.
In de rest van dit boek werken we verder met candlestick grafieken.
Grafieken kunnen op lineaire of op logaritmische schaal worden geconstrueerd. Zeker voor lange termijn analyses verdient de logaritmische schaal de aanbeveling.
Het probleem bij een lineaire schaal is dat belangrijke koersbewegingen worden verborgen. Een stijging van 2 naar 4 zorgt voor een koersverdubbeling, maar kan moeilijk vindbaar zijn op een lineaire schaal. Hierboven staat een voorbeeld van Apple op lineaire schaal.
Het tweede vierkant is veel hoger dan het eerste vierkant. Apple is hierin gestegen van 100 dollar naar 200 dollar. Het eerste vierkant is minder hoog: in dat vierkant steeg Apple van 50 dollar naar 100 dollar.
Beide stijgingen zijn echter identiek! In beide gevallen steeg Apple met 100%. De koersbeweging van 50 naar 100 dollar lijkt minder belangrijk op een lineaire grafiek.
We bekijken dezelfde grafiek op logaritmische schaal. De vierkanten zijn nu even hoog en geven de koersverdubbeling mooi weer.
Op een lineaire schaal is een stijging van 10 naar 20 op de verticale as even belangrijk als een stijging van 250 naar 260. Maar in het eerste geval gaat het echter wel over een verdubbeling van de koers! Om die reden wordt meestal de voorkeur gegeven aan logaritmische grafieken.
In het volgende hoofdstuk gaan we dieper in op de basis van de technische analyse: de trend.
Inhoudstafel Leren Traden 7. Besluit deel 1 9. De trend
CFDs zijn complexe instrumenten en hiermee riskeer je snel geld te verliezen door het hefboomeffect. Zo'n 74 tot 89% van de retail beleggers verliezen geld door te handelen in CFDs. Je moet overwegen of je zelf dit hoge risico op het verlies van jouw kapitaal wil lopen.
Download hier meteen het meer dan 150 pagina's tellende e-book "Bitcoin & crypto uitgelegd".
