Online beleggen

Je bent hier: Home > Cursus beleggen > Aandelen

Beleggen in aandelen

Wanneer er gesproken wordt over beleggen dan heeft men het vaak over beleggen in aandelen. Deze vorm van beleggen is populair omdat het toegankelijk is voor iedereen en met een goede portefeuille kan je 5 tot 10% per jaar verdienen. Er zijn echter ook risico's verbonden aan het kopen van aandelen. Wie een hoge return nastreeft, zal ook een hoog risico moeten nemen. Denk daarbij bijvoorbeeld aan investeren in een jong bedrijf dat nog alles moet bewijzen. Dit kan exploderen in waarde, maar evengoed gaat het bedrijf failliet en blijf je met lege handen over.

De bezitter van een aandeel wordt voor een klein stukje eigenaar van een bedrijf. Als mede-eigenaar van het bedrijf loopt de aandeelhouder een groot risico. Gaat het slecht met de onderneming, dan zijn de eigenaren (de aandeelhouders) dus ook slachtoffer.

Een aandeelhouder kan op 2 manieren profiteren van zijn belegging: via dividend en koerswinst. Dividenden worden hier onderaan uitgelegd, waarom aandelen stijgen of dalen lees je in een ander deel van deze cursus beleggen.

Aandelen maken altijd deel uit van een vennootschap; bedrijven met een andere rechtsvorm hebben geen aandelen. Niet alle aandelen zijn beursgenoteerd. Alleen de aandelen van naamloze vennootschappen kunnen via de beurs gekocht en verkocht worden, tenminste als er eerst een beursintroductie heeft plaatsgevonden.

Rendement aandelen

Het rendement dat je op je belegging behaalt bestaat uit het dividendrendement en het koersresultaat.

Het dividendrendement is een uitkering van de winst van de onderneming. Dit dividend kan in de vorm van cash worden betaald of in nieuwe aandelen. Wanneer er niet voldoende winst is behaald door de onderneming dan vervalt het dividend. Als een aandeel 100 euro kost en het dividend bedraagt 5 euro, dan is het dividendrendement 5%.

Het koersresultaat wordt veroorzaakt door de vraag en het aanbod naar een bepaald aandeel. Als er op de beurs veel vragers (kopers) zijn voor een bepaald aandeel en slechts weinig verkopers, dan zal de koers stijgen. In het omgekeerde geval, als iedereen zijn aandelen wil verkopen, dan zal de koers dalen. Tegenover je instappunt kunnen de aandelen dus stijgen in waarde of juist dalen in waarde.

Als het bedrijf het goed doet en veel winst maakt, dan zal ook de waarde van het aandeel zelf stijgen. De aandeelhouders zullen zo bijkomende winsten realiseren. Maar omgekeerd kan het ook: het aandeel zelf kan in waarde dalen, waardoor een initiële investering van 100 euro een paar jaar later nog maar 20 euro kan waard zijn.

Hiermee belanden we bij de andere manier waarop aandelen kunnen worden gebruikt: korte termijn investeringen. Omdat aandelen sterk in waarde kunnen dalen of stijgen, zijn er natuurlijk zo koerswinsten te boeken. Speculanten of traders houden zich voornamelijk hier mee bezig. Zij proberen dan vaak aandelen te kopen en een sterke stijging mee te pikken, waarna ze weer uitstappen. Soms wordt er zelfs op een daling gespeculeerd, hoewel dit niet zo eenvoudig is voor gewone beleggers. Dit is het zogenaamde 'shorten'. Je moet dan aandelen lenen van iemand anders. Deze aandelen verkoop je op de markt aan 100 euro en wanneer het aandeel gedaald is naar 80 euro koop je de aandelen terug. Je geeft ze dan terug aan de eigenaar. Had je de koersbeweging verkeerd ingeschat en moet je de aandelen terug bezorgen, dan zal je gedwongen worden om de aandelen terug te kopen tegen bijvoorbeeld 130 euro. De risico's bij shorten zijn dus erg groot.

Beursintroductie

Een bedrijf dat kapitaal nodig heeft kan besluiten om nieuwe aandelen te maken en deze te verkopen. Wanneer er heel veel geld moet opgehaald worden, dan kunnen bedrijven kiezen om naar de beurs te gaan. Dit wordt een IPO (initial public offering), beursgang of emissie genoemd. Zo ging Facebook op 18 mei 2012 naar de beurs. Het bedrijf haalde 18,4 miljard dollar op en beleggers betaalden 38 dollar voor een nieuw aandeel.

Bedrijven die reeds op de beurs staan kunnen ook altijd nog nieuwe aandelen verkopen. Dit noemen we een kapitaalverhoging.

Met het opgehaalde geld kan een onderneming allerlei zaken doen. Ze kan bijvoorbeeld een nieuwe fabriek bouwen, overnames financieren, nieuwe producten ontwikkelen of nieuwe markten in het buitenland aanboren. Door de uitgifte van de nieuwe aandelen zal ook de winst per aandeel dalen. Als het aantal uitstaande aandelen met 10 procent toeneemt door een emissie, moet ook de winst met 10 procent stijgen om dezelfde winst per aandeel te garanderen.

In de hoogtijdagen van het internet gingen veel kleine, vrij jonge bedrijfjes naar de beurs. Veel van die introducties zijn uitgelopen op een drama; het bedrijf ging uiteindelijk failliet en de beleggers betaalden de rekening. Aandelen kopen bij een beursintroductie is dus niet altijd een goede strategie. Aandelen worden vaak zo duur mogelijk naar de markt gebracht. Het aandeel Facebook zakte na de beursintroductie van 38 dollar tot onder de 20 dollar en bleef tot midden 2013 onder de 30 dollar noteren. Daarna ging het weer in stijgende lijn door de successen die Facebook boekt met reclame op zijn mobiele platformen. Midden 2016 noteerde het aandeel zelfs rond de 130 dollar en ook zij die bij de beursintroductie aandelen kochten kijken nu aan tegen een erg mooi rendement.

Aandelen waarde

De waarde van een aandeel wordt bepaald door de winst en de winstverwachting van de onderneming. Hoe beter de verwachtingen zijn voor de toekomst, hoe hoger de waarde of de koers van het aandeel zal worden. Aan de andere kant zal slecht nieuws een negatieve invloed hebben op de waarde van een aandeel.

De prijs van een aandeel wordt bepaald aan de hand van vraag en aanbod op de beurzen. Zijn de winstverwachtingen van aandeel XYZ goed, dan willen veel beleggers dat aandeel kopen. Door de hoge vraag van deze beleggers begint de prijs te stijgen. Zijn de toekomstverwachtingen minder rooskleurig, dan willen beleggers het aandeel mogelijk verkopen. Het aanbod neemt op die manier toe, terwijl er tegelijk minder vraag naar het aandeel zal zijn. De markt zal een nieuwe evenwichtsprijs zoeken en dit betekent dat de prijs van het aandeel zal dalen.

Dividend

Een bedrijf dat winst maakt kan ervoor kiezen om een deel van deze winst uit te keren aan de aandeelhouders. Ook als er geen winst gemaakt wordt kan het bedrijf er nog voor kiezen om toch dividend uit te keren, als blijk van vertrouwen in de toekomst. De uitkering van de winst noemen we dividend. Maakt een bedrijf verlies of is de winst te klein om een verantwoorde dividendbetaling te doen, dan krijgt de aandeelhouder meestal niets. Officieel wordt dan gezegd dat de onderneming 'dit jaar het dividend passeert'. Overigens kan een bedrijf dat verlies maakt, toch een dividend uitkeren. Dat geld komt dan uit de reserves van de onderneming die in betere jaren zijn opgebouwd.

Als het dividend wordt uitbetaald dan zal het aandeel op dat moment ex-dividend noteren. Een aandeel dat aan 20 euro noteert en vandaag een dividend van 1 euro uitkeert, zal in theorie dan ook terugvallen tot 19 euro.

Meestal is het dividend 1 bedrag, maar soms kiezen bedrijven ook voor een keuzedividend. De aandeelhouder mag dan kiezen: of het geld cash krijgen of het geld in de vorm van aandelen in de onderneming. Dit laatste wordt een stockdividend genoemd. Zo kan een bedrijf bijvoorbeeld een keuzedividend voorstellen van 3 euro of 1 nieuw aandeel per 40 aandelen in bezit. De bezitter van 160 aandelen kan dan kiezen voor een dividenduitbetaling van 160 x 3 euro of 4 nieuwe aandelen. Als de koers van het aandeel 125 euro is, dan is de keuze voor de nieuwe aandelen de moeite waard, want 4 aandelen zijn 500 euro waard.

Het komt natuurlijk zelden zo mooi uit als in dit voorbeeld. Meestal bezit een belegger niet precies de hoeveelheid die nodig is om te profiteren van het dividend in aandelen. Als je kiest voor uitkering in aandelen, zal de bank ten laste van je rekening bij andere aandeelhouders overtollige stockdividenden kopen om precies uit te komen. Bijvoorbeeld in het net genoemde voorbeeld, neem daar een belegger die 190 aandelen bezit. De bank zal voor deze belegger 10 stockdividenden kopen om precies op de benodigde veelvoud van 40 te komen.

Voor de onderneming is een dividend in de vorm van aandelen redelijk aantrekkelijk. Bij een uitkering in contanten is de onderneming het geld kwijt; bij een stockdividend houdt de onderneming het geld in eigen zak en het eigen vermogen groeit. Voor de aandeelhouders is het nadeel dat het aantal uitstaande aandelen groeit. Toekomstige winst moet dan met meer aandeelhouders gedeeld worden.

Dividendrendement

Het dividend is van belang bij de beslissing om te beleggen. Vooral value beleggers vinden dividenden heel belangrijk. Het dividendrendement kan een bepalende factor zijn om al of niet te beleggen in een welbepaald aandeel. Dit is een makkelijke rekensom: het laatst bekende dividend gedeeld door 1% van de beurskoers. Als een bedrijf een koers heeft van 200 euro en het dividend is 6 euro, dan is het dividendrendement 6 (het dividend) gedeeld door 2 (1% van de beurskoers), oftewel 3%. Als een belegger erop rekent dat het dividend van dit bedrijf in de toekomst in ieder geval niet omlaag zal gaan, dan is dit redelijk aantrekkelijk. Dat zal zeker het geval zijn in periodes waarin de 'risicovrije rente' op spaarrekeningen of staatsobligaties heel wat lager ligt.

Het dividend is maar een deel van de beloning waar beleggers op rekenen als zij aandelen kopen. Beleggers hopen natuurlijk vooral op koerswinst. Als de onderneming goed draait en de verwachtingen hoog zijn, zal de koers van het aandeel oplopen. Daarvan profiteren natuurlijk de aandeelhouders.

Risico's van aandelen

Door het hoge rendement dat je kan behalen door beleggen in aandelen klinkt deze investering als een ideale kans. Het is echter belangrijk om de risico's van aandelen goed te begrijpen. Het is namelijk mogelijk om je volledige investering kwijt te raken wanneer de onderneming waarvan je aandeelhouder bent failliet gaat. Aandelen brengen de onderstaande risico's met zich mee.

Debiteurenrisico

Doordat de resultaten van de onderneming slecht zijn kan de waarde van de aandelen nihil worden. Hierdoor kun je zelfs je volledige investering kwijt raken.

Liquiditeitsrisico

De liquiditeit geeft weer hoe vlot je de aandelen kan verhandelen. Als de markt niet liquide is, dan zijn er geen kopers voor de aandelen die je wil verkopen. Je kunt de aandelen dan moeilijk opnieuw in geld omzetten. Hoe groter en bekender de aandelen zijn, hoe liquider ze zullen zijn. Een bedrijf als Apple met een gigantische marktkapitalisatie wordt dagelijks ontelbare keren verhandeld. Maar van sommige kleine aandelen worden dagelijks bijna geen stukken verhandeld.

Valutarisico

Beleggen in aandelen die niet in euro's zijn genoteerd kan een goede investering zijn. Maar een daling van de valuta die gekoppeld is aan dit aandeel kan de waarde van je belegging drastisch doen dalen. Maar ook beleggen in euro genoteerde aandelen brengt een valutarisico met zich mee. Je loopt hierin meer risico als de onderneming ook veel handelt en afhankelijk is van vreemde valuta. Heel wat Nederlandse of Belgische bedrijven realiseren namelijk een deel van hun omzet in landen als Amerika of Japan.

Renterisico

Over het algemeen heeft een verhoging van de rentetarieven een negatieve invloed op de koersontwikkeling van aandelen. Een rente verlaging heeft echter een positieve invloed op de koerswaarde. Niet ieder aandeel is even gevoelig voor deze renteschommeling.

Koersrisico

Een aandeel kan fors schommelen in waarde. Als je vandaag een aandeel koopt, dan weet je nooit tegen welke prijs je dit aandeel binnen een jaar zal kunnen verkopen. Daarom wordt steeds aangeraden om te beleggen met geld dat je kan missen. Als de koers van een aandeel sterk daalt en je hebt geld nodig, dan ben je misschien gedwongen om je aandelen te verkopen met veel verlies.

Risico's spreiden

Door de risico's is het verstandig om niet al je geld in één aandeel te beleggen. Je kan het risico spreiden door te beleggen in verschillende bedrijven. Als er dan toch een bedrijf moest overkop gaan, dan ben je niet je gehele kapitaal kwijt.

Een goede diversificatie bereik je wanneer je 10 tot 20 verschillende aandelen in je portefeuille hebt. Dit is niet voor iedereen mogelijk, vandaar dat trackers of ETF's interessant kunnen zijn. Een tracker is een beursgenoteerd aandeel dat een beursindex opvolgt, waardoor je door het aankopen van 1 tracker toch meteen kunt genieten van een spreiding van het risico over vaak tientallen verschillende bedrijven.

Defensieve aandelen

Bij dit type aandeel hoort een redelijk constant dividend door de jaren heen en een stabiele inkomstenstroom onafhankelijk van de status van de aandelenmarkt. Deze aandelen zijn ook wel bekend als niet-cyclische aandelen doordat zij minder worden beïnvloed door de conjunctuurcyclus.

Defensieve aandelen blijven tijdens de verschillende fases van de conjunctuurcyclus stabiel. Tijdens een recessie doen dit type aandelen het vaak beter dan de algemene aandelenmarkt. Maar tijdens hoogconjunctuur presteren deze aandelen slechter dan de markt.

Aandelen van nutsbedrijven zijn voorbeelden van defensieve aandelen. Want tijdens alle fases van de conjunctuur hebben mensen elektriciteit, drinkwater en gas nodig. Wanneer er laagconjunctuur wordt verwacht kopen veel ervaren investeerders defensieve aandelen. Tijdens hoogconjunctuur zijn dit type aandelen niet in trek.

Agressieve aandelen

Het kopen van agressieve aandelen is voor beginners af te raden. Ook ervaren beleggers zien een investering in agressieve aandelen niet altijd als onverstandig. Toch kunnen agressieve aandelen voor de juiste belegger een gouden investering zijn.

Deze aandelen kennen in tegenstelling tot defensieve aandelen een grote schommeling van beurswaarde. Hierdoor kan de waarde van zo'n aandeel in zeer korte tijd veel verlies of winst opleveren. Deze aandelen kunnen in korte tijd zelfs 10% of meer stijgen of dalen in waarde. Door de grote risico's die een belegger in agressieve aandelen loopt zijn deze aandelen niet erg populair onder rustige beleggers.

Traders verkiezen dan weer wel dit soort aandelen. Zij nemen hoge risico's met de bedoeling op korte termijn winsten te realiseren. Uit de praktijk blijkt echter dat er slechts weinig winstgevende traders zijn. Meer dan 90% van de traders speelt uiteindelijk zijn geld kwijt.

Andere soorten aandelen

Er zijn verschillende soorten aandelen te koop. Sommige vennootschappen hebben hun aandelen gestald bij een stichting of administratiekantoor. Deze stichting heeft deze aandelen verkocht aan beleggers. Het stemrecht van dit aandeel is echter bij de stichting gebleven. De belegger koopt dus een certificaat van een aandeel. Door deze omweg hebben de beleggers geen zeggenschap in de onderneming. Daardoor is het bedrijf beschermd tegen concurrenten die de macht in het concern willen verkrijgen door alle aandelen op te kopen. Een belegger kan wel de meerderheid van de certificaten bezitten, maar dat is alleen een economisch eigendom; stemrecht levert het niet op. Het spreekt voor zich dat de betrokken stichting of het administratiekantoor bestuurd wordt door goede bekenden van de directie van het bedrijf. De meeste beleggers vinden deze constructie geen probleem. Het gaat hen niet om inspraak, maar om een goed rendement op het aandeel.

Toch is er steeds meer verzet gekomen tegen deze constructie. Overnames van bedrijven die via certificaten worden verhandeld, kunnen alleen maar plaatsvinden als het administratiekantoor ermee instemt. Daarmee kunnen overnames die goed zijn voor de aandeelhouder worden geblokkeerd. De wetgeving is in de afgelopen jaren flink aangepast. Ondernemingen mogen niet een lange rij beschermingsconstructie opwerpen die onvrijwillige overnames kunnen voorkomen. Om aan die wetgeving te voldoen hebben een aantal beursgenoteerde bedrijven hun certificaten afgeschaft en omgezet naar gewone aandelen.

Er zijn nog 2 belangrijke soorten aandelen, de ‘preferente’ aandelen en de ‘cumulatief preferente’ aandelen. De eerste soort wordt in het spraakgebruik aangeduid als ‘pref’, de tweede soort als ‘cumpref’. Deze aandelen geven de eigenaar bijzondere rechten, met name op financieel gebied. Het gaat dan vooral om dividendbetalingen. Zo hebben de houders van prefs vaste rechten op dividend, ook al gaat het minder goed met de onderneming. Bij cumprefs gaat dat nog verder. Als een bedrijf het dividend een jaar moet passeren vanwege slechte resultaten, heeft de houder van een cumpref in de betere jaren die hopelijk volgen alsnog recht op dividend in dat slechte jaar.

Op de koerspagina’s op het internet en in de kranten worden van grote bedrijven soms ook verschillende soorten aandelen genoemd. Het spreekt voor zich dat aan de speciale rechten die de prefs en cumprefs hebben, ook een prijskaartje hangt. Deze aandelen zijn anders geprijsd dan de gewone aandelen.



Advertentie

Finst

Gratis e-book

Gratis te downloaden:
Bitcoin & crypto uitgelegd

Bitcoin & crypto uitgelegd

Download hier meteen het meer dan 150 pagina's tellende e-book "Bitcoin & crypto uitgelegd".

Populair op Beleggenonline







Advertentie






Beleggenonline.info is een
informatieve website van
Sigma Services bv
[email protected]
Sigmaservices.eu