Je bent hier: Home > Cursus beleggen > Aandelen kopen
Zoals we eerder al aangegeven hebben koop je aandelen omdat je rekent op een waardestijging van de aandelen (de koerswinst) of omdat je rekent op een stabiel dividend (deel van de winst die jaarlijks wordt uitgekeerd).
Sinds de komst van het internet is het kopen van aandelen veel makkelijker geworden. Vroeger moest je nog een bankkantoor binnenstappen en papieren ondertekenen en vaak wist je pas een tijdje later of de aandelen effectief aangekocht waren. Tegenwoordig kan je met een druk op de knop in real time aandelen kopen en verkopen via een online broker. Het handelen in aandelen is dus erg toegankelijk geworden, maar de belegger moet uiteraard steeds het risico van een aandelenbelegging in het achterhoofd houden.
De handel in aandelen is aan strenge regels verbonden. Alleen een officiële toegelaten instelling mag die handel verzorgen. In Nederland is die instelling Euronext Amsterdam, in Brussel is dat Euronext Brussels. Beiden maken deel uit van het internationale beurzenbedrijf Euronext, dat nog vestigingen heeft in Londen, Lissabon en Parijs.
Iedereen die een aandeel wil kopen of verkopen moet dat doen via de beurs. Dat gaat natuurlijk niet rechtstreeks, je moet gebruik maken van een tussenpartij: de bank of broker. Bij deze instelling moet je allereerst over een effectenrekening beschikken. Dit is een online rekening waarin wordt bijgehouden welke aandelen je in bezit hebt. Traditionele banken rekenen doorgaans jaarlijks een bewaarloon aan voor elk aandeel dat in je effectenrekening zit. De meeste internet brokers doen dat niet wat op zich al een enorme kostenbesparing kan zijn.
Tegenwoordig is alles streng gereglementeerd, zodat je bij het openen van deze effecten- of depotrekening een kopie van je paspoort of rijbewijs moet overmaken om aan te tonen dat je bent wie je zegt dat je bent. Daarnaast moet de beginnende belegger een formulier invullen met vragen over zijn kennis van effecten, het maximale risico dat hij of zij wil lopen, en dat alles bij elkaar heet dan een beleggersprofiel. Zo voldoet de broker aan de vereiste zorgplicht en de Europese MiFID richtlijnen, bedoeld om beleggers te beschermen tegen het nemen van te grote risico's.
Via de bank of broker krijg je de mogelijkheid om aandelen te kopen op diverse beurzen, zoals de beurs van Amsterdam, New York, Londen of Tokio. Telkens wanneer je aandelen koopt of verkoopt zal de broker een commissieloon aanrekenen. Bij heel wat traditionele banken wordt een bepaald percentage van het orderbedrag aangerekend, bijvoorbeeld 2%. Op een investering van 3000 euro kunnen dus 60 euro aankoopkosten worden aangerekend. Het is daarom veel verstandiger om aandelen te verhandelen via een gespecialiseerde online broker: zij rekenen doorgaans een vaste kost aan per transactie. In sommige gevallen wordt maar 2 of 6 euro aangerekend voor zulk een transactie! Hoe lager de kosten, hoe sneller je natuurlijk winst maakt als de koers van het gekochte aandeel begint te stijgen.
Om aandelen te kopen kunnen beleggers dus bij alle banken terecht. Het is niet noodzakelijk om te handelen via de bank waar je normale bankzaken gedaan worden. Makkelijk is dit natuurlijk wel. Alle banken rekenen dus een commissie of provisie aan voor de aankoop en verkoop van effecten. Deze tarieven verschillen onderling sterk. De ene bank is goedkoop bij kleine transacties terwijl een andere juist bij grote transacties voordelen biedt. Het kan geen kwaad om verschillende tarieven te vergelijken. Er zijn ook banken en brokers die uitsluitend werken via internet, zoals Binck en Alex. Dat scheelt natuurlijk flink in de kosten en bovendien beconcurreren ze elkaar ook nog eens, zodat hier de kosten zo laag mogelijk zijn.
De hoge kosten die de traditionele banken aanrekenen, zijn deels een gevolg van een traditie waarbij de banken de klanten adviseren. Een belegger kan bij zijn bank advies vragen over bepaalde bedrijven, de rente of het beursklimaat in het algemeen. Natuurlijk doet de bank dat niet voor niets!
Tegelijk echter hebben steeds meer beleggers helemaal geen behoefte aan advies. Ze weten precies wat ze willen kopen of verkopen. Deze beleggers willen snel, efficiënt en goedkoop zaken doen. De online brokers komen tegemoet aan deze behoefte. Thuisbankieren via de pc is gebruikelijk, het beleggen kan dus ook vanachter de computer in de huiskamer. Via internet geef je je orders door aan je broker. Groot voordeel van het beleggen via internet is de bereikbaarheid. Je kunt 24 uur per dag, 7 dagen in de week orders doorgeven die worden uitgevoerd zodra de beurzen opengaan. Dat is gemakkelijk, want lang niet iedereen heeft de tijd om tijdens beursuren naar de bank te stappen.
Het kopen van buitenlandse aandelen is door de internationalisering van de financiële markten veel gemakkelijker geworden. Voor het kopen van aandelen buiten de eurozone is het nodig om euro's om te wisselen in vreemde valuta. Je broker regelt dat natuurlijk automatisch. Bij de verkoop van de aandelen worden de ontvangen vreemde valuta's waarin de aandelen genoteerd zijn opnieuw omgezet in euro's. Dit brengt valutarisico's met zich mee.
Het rendement dat je boekt op een buitenlandse investering in aandelen hangt zowel af van koersschommelingen van het aandeel zelf als de schommelingen in de valutakoers. Stel dat je in Amerika gekochte aandelen Google met 5% stijgen maar de waarde van de dollar daalt met 6% dan maak je zelfs verlies op een aandeel dat goed heeft gepresteerd. Dit valutarisico kan je dus je winst kosten en je zelfs met verlies achter laten. Anderzijds is het ook mogelijk dat eventuele winst nog groter wordt door een hogere koers van de buitenlandse valuta.
Over het algemeen plaats je een zogeheten bestensorder, dat wil zeggen een order die wordt uitgevoerd tegen beste prijs van dat moment. Zo kan het voorkomen dat je verwacht het aandeel te kopen voor 24,50 euro maar dat er uiteindelijk wordt gekocht voor 24,60 euro. Nadat de bank of broker je order heeft opgenomen gaat de order het handelssysteem in. De aankoop van je 100 aandelen Philips wordt uitgevoerd tegen de beste prijs die er op dat moment is. Voor grote bedrijven waarvan er veel aandelen zijn, is dat vrij eenvoudig. Tegenover je vraag staat altijd een aanbod dat beschikbaar is via de specialist die in dat specifieke aandeel handelt. Philips is zo'n voorbeeld.
Naast de bestensorder kun je echter ook kiezen voor een zogeheten gelimiteerde order. Je zegt dan bijvoorbeeld tegen je broker dat je wel 100 aandelen Philips wil hebben, maar dat je limiteert tot x euro per aandeel. Is de prijs op dat moment of de hele dag over x euro dan krijg je geen aandelen geleverd. Ze waren voor jou te duur.
Het kan ook zijn dat je aandelen wil verkopen. Ook dan kun je een gelimiteerde order opgeven. Je wilt bijvoorbeeld niet verkopen beneden x euro per aandeel. Is de koers gedurende de hele dag beneden deze koers, dan wordt er niet verkocht. Een bijzondere soort order is de stop-loss order. Je hebt bijvoorbeeld aandelen van abc gekocht voor 10 euro. De koers is in een paar maanden opgelopen naar 15 euro. Die winst wil je niet meer verspelen dus je geeft een stop-loss-order op. Je zegt bijvoorbeeld dat de aandelen verkocht moeten worden als de koers beneden de 13,50 euro komt. Gaat het aandeel dalen en komt de prijs op 13,50 euro dan gaat je broker over tot verkoop.
Heel anders wordt het als het gaat om een kleiner bedrijf waarvan er veel minder aandelen verhandeld worden. In beurstermen wordt er dan gesproken over een lage liquiditeit. Als dat niet geregeld wordt, kunnen daar gekke resultaten uit voortkomen. Neem bijvoorbeeld een bedrijf waarvan er dagelijks maar 1000 aandelen verhandeld worden. Komt er opeens een order voor 500 aandelen, dan staat de koers meteen op zijn kop en schiet omhoog. Een verkooporder van 500 stuks kan de koers doen crashen.
Om dat probleem op te lossen zijn er zogeheten liquidity providers of market makers actief. Dit zijn bedrijven die werken via de beurs. Zij hebben het recht om de handel in een aantal effecten te organiseren. Tegenover dat recht staan echter ook plichten. De liquidity providers moeten altijd redelijke verkoop- en aankoopprijzen bieden als er vraag is of aanbod. Om te bepalen wat redelijk is, mogen deze prijzen maar een bepaald percentage van elkaar afwijken. De liquidity providers doen zeer nuttig werk. Zij houden de markt in kleinere aandelen levendig, transparant en redelijk. Van groot belang is de constatering dat liquidity providers er niet zijn om beleggers van een slecht aandeel af te helpen. Als het aanbod van aandelen toeneemt, zal de liquidity provider de koersen ook laten zakken.
Als particuliere belegger heb je weinig te maken met de grote professionele partijen die op de beurs actief zijn. Toch is het niet onverstandig om de beweging van die grote jongens in de gaten te houden. Die grote partijen zoals pensioenfondsen en banken kopen voor tientallen miljoenen tegelijk aandelen of obligatiepakketten. De gebeurt dan wel via een apart kanaal maar hun bewegingen hebben grote invloed op de koersvorming.
Download hier meteen het meer dan 150 pagina's tellende e-book "Bitcoin & crypto uitgelegd".
