woensdag 22 oktober 2025 - door
Steven Anthonis
De recente ondergang van First Brands, een grote Amerikaanse fabrikant van auto-onderdelen, heeft voor grote onrust gezorgd op Wall Street.
Het bedrijf vroeg op 29 september bescherming tegen zijn schuldeisers aan en bracht zo een web van miljarden aan verborgen schulden aan het licht. De zaak legt de groeiende risico’s bloot in de schaduwbanksector, het deel van het financiële systeem dat buiten het traditionele banktoezicht valt.
Dit lijkt misschien een geïsoleerd faillissement, maar volgens sommige experts kan dit het begin zijn van iets groters. Centrale bankiers en internationale instellingen trekken ondertussen parallellen met de subprimecrisis van 2008, die destijds de wereldwijde bankencrisis in gang zette.
First Brands groeide de afgelopen jaren razendsnel dankzij overnames die gefinancierd werden met geleend geld. In plaats van alleen bij banken te lenen, haalde het bedrijf financiering op in de private credit-markt. Dat is een markt waarin investeerders zoals private-equityfondsen, pensioenfondsen en vermogensbeheerders rechtstreeks geld lenen aan bedrijven, tegen een hogere rente, maar met minder toezicht en dus meer risico.
Een deel van dat geleende geld kwam via factoring: een systeem waarbij bedrijven hun openstaande facturen en klantenvorderingen verkopen aan investeerders om snel aan cash te komen, zonder te moeten wachten op de betalingen van klanten. Maar First Brands verkocht dezelfde facturen aan meerdere partijen tegelijk, wat een gevaarlijk kluwen van schulden en verplichtingen creëerde.
Zolang alles goed ging, werkte dat prima. Maar zodra het vertrouwen verdween, viel de constructie als een kaartenhuis in elkaar.
De situatie escaleerde toen Apollo Global Management, een van de grootste vermogensbeheerders ter wereld, begon te speculeren op een faillissement van First Brands via credit default swaps (CDS), een soort verzekering die waardevol wordt als een bedrijf zijn leningen niet meer kan terugbetalen.
Toen die informatie uitlekte, daalden de obligaties van First Brands in één dag met 80%. Dat was het signaal dat beleggers volledig verrast waren door de ernst van de situatie. Het bedrijf kon daarna geen nieuwe leningen meer afsluiten en ging kopje onder.
Uit documenten blijkt dat First Brands voor meer dan 10 miljard dollar aan schulden had, verspreid over bankleningen en alternatieve leningen. Nog erger: veel van het onderpand dat als zekerheid voor die leningen diende, werd meermaals opnieuw gebruikt bij verschillende kredietverstrekkers. Daardoor bleken de leningen veel minder gedekt dan gedacht, met grote verliezen voor de schaduwbanken en fondsen die het geld hadden uitgeleend.
Begin september ging ook Tricolor, een Amerikaanse autoleningverstrekker, over de kop. Tricolor leende geld aan klanten met een zwakke kredietscore en zelfs aan immigranten zonder papieren. Die leningen werden vervolgens herverpakt en verkocht aan beleggers in de vorm van obligaties, een techniek die sterk doet denken aan wat er voor 2008 gebeurde met rommelhypotheken.
Sinds 2022 verkocht Tricolor op die manier voor ruim 2 miljard dollar aan herverpakte leningen. Grote banken zoals Barclays en J.P. Morgan hielpen de financiering op gang houden en stopten Tricolor geld toe, zodat zij leningen konden blijven uitschrijven tot er weer een volgend pakket leningen kon worden doorverkocht.
Maar toen president Donald Trump nieuwe maatregelen aankondigde om ongedocumenteerde immigranten het land uit te zetten, raakten investeerders in paniek. Ze vreesden dat veel klanten hun autoleningen niet meer zouden kunnen afbetalen en Tricolor verloor in recordtempo de toegang tot financiering.
Deze twee faillissementen hebben grote banken en toezichthouders zenuwachtig gemaakt. Jamie Dimon, CEO van J.P. Morgan, vergeleek de situatie met kakkerlakken: “Waar je er één ziet, zijn er meestal meer verstopt.”
Met andere woorden: deze twee gevallen zijn mogelijk slechts het topje van de ijsberg.
De private credit-markt is de afgelopen tien jaar namelijk geëxplodeerd tot meer dan 3.000 miljard dollar in 2025. Omdat banken voorzichtiger zijn geworden met leningen, wenden veel bedrijven zich tot deze schaduwbanken, die sneller geld uitlenen maar onder veel minder streng toezicht staan.
Het probleem: deze markt is vaag, complex en weinig transparant. Niemand weet precies hoeveel risico’s of verborgen schulden er in het systeem zitten.
Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) waarschuwt al langer voor de vervaging tussen traditionele banken en de private credit-sector. Veel banken hebben immers indirecte blootstelling via investeringen of leningen aan deze fondsen.
Andrew Bailey, gouverneur van de Bank of England, vergelijkt de huidige situatie rechtstreeks met de periode vóór 2008. “Toen dachten velen dat de subprime-hypotheken te klein waren om een systeemcrisis te veroorzaken,” zegt Bailey. “Maar dat bleek een fatale misrekening.”
Bailey pleit daarom voor een grondig onderzoek om te bepalen of de ondergang van First Brands en Tricolor geïsoleerde incidenten zijn of eerder de kanaries in de koolmijn en dus vroege waarschuwingen voor iets groters dat nog moet komen.
Deze gebeurtenissen tonen aan dat het wereldwijde financiële systeem kwetsbaarder is dan het lijkt.
De private credit-markt is enorm gegroeid, maar nauwelijks gereguleerd.
Onderpanden worden hergebruikt, wat kettingreacties van verliezen kan veroorzaken.
Schaduwbanken nemen steeds meer risico’s over van gewone banken, zonder dezelfde kapitaalbuffers of toezicht.
Als er meer bedrijven omvallen, kan dat een domino-effect veroorzaken dat zich uitstrekt tot pensioenfondsen, investeringsfondsen en zelfs traditionele banken.
Zoals Bailey en Dimon waarschuwen: de echte dreiging is niet enkel financieel verlies, maar het verlies van vertrouwen. En dat is precies wat een reeks kleine incidenten kan omvormen tot een wereldwijde crisis.
In 2008 dacht bijna niemand dat een handvol slechte hypotheken in de VS het wereldwijde financiële systeem kon doen wankelen. Toch gingen grote partijen zoals Lehman Brothers ten onder. Ook Europese banken zoals Fortis / ABN AMRO implodeerden.
Vandaag zien we opnieuw dezelfde ingrediënten: te makkelijk krediet, onduidelijke risico’s en te weinig transparantie.
De ondergang van First Brands en Tricolor is daarom meer dan een slecht nieuwtje. Het is een waarschuwing om de blootstelling aan risicodragende leningen af te bouwen, ook al zijn ze herverpakt in een ogenschijnlijk veiliger product. De vraag is dus of toezichthouders, beleggers en banken de waarschuwing deze keer op tijd serieus nemen.
Disclaimer: beleggen is altijd risicovol. Bescherm steeds jouw vermogen door risico's te spreiden.
Download hier meteen het meer dan 150 pagina's tellende e-book "Bitcoin & crypto uitgelegd".
